Choroba alkoholowa jest poważnym schorzeniem, które wymaga długoterminowego leczenia i monitorowania. Nawroty nałogu stanowią powszechny problem wśród uzależnionych, który może wystąpić zarówno w trakcie terapii jak i po jej zakończeniu. Zrozumienie objawów choroby oraz umiejętność rozpoznania faz nawrotu są kluczowe dla skutecznego procesu leczenia.
Nawroty alkoholowe – dlaczego wracamy do nałogu?
Powrót do nałogu jest złożonym i często nieprzyjemnym procesem, który może mieć wiele przyczyn. Zrozumienie ich może pomóc w skuteczniejszym identyfikowaniu problemów oraz zapobieganiu nawrotom poprzez opracowywanie strategii wsparcia dla osoby uzależnionej. Oto niektóre z najczęstszych przyczyn, dla których Pacjenci mogą wrócić do spożywania alkoholu:
Stres i problemy emocjonalne
Stres stanowi jeden z głównych powodów powrotu do spożywania alkoholu. Jego wysoki poziom związany ze sferą prywatną lub zawodową może prowadzić do wzrostu pragnienia, który do tej pory był traktowany jako forma ucieczki od problemów i trudnych emocji. Osoby uzależnione, które nie nauczyły się efektywnych technik radzenia sobie ze stresem, są bardziej narażone na powrót do nałogu. Dodatkowym czynnikiem ryzyka są problemy emocjonalne takie jak depresja i lęki, które mogą nakłaniać do sięgnięcia po alkohol.
Brak wsparcia
Wsparcie otoczenia jest kluczowe w procesie wychodzenia z nałogu. Jego brak ze strony najbliższego otoczenia, szczególnie rodziny i przyjaciół może znacząco zwiększyć ryzyko nawrotu. Osoby pozbawione wsparcia często doświadczają osamotnienia i przytłoczenia, co skłania ich do sięgnięcia po alkohol. Poczucie izolacji spowodowane brakiem zrozumienia oraz idące za tym wykluczenie społeczne mogą sprzyjać powrotowi do nałogu. W trakcie leczenia osoba uzależniona zmaga się z intensywnymi emocjami, takimi jak frustracja, gniew czy smutek. Ważne jest, aby podczas terapii nauczyć się konstruktywnego wyrażania i przetwarzania uczuć, aby uniknąć ich zagłuszania w postaci alkoholu.
Słaba kontrola impulsów
Brak kontroli nad impulsami jest jedną z najczęstszych przyczyn nawrotu do nałogu. Nagłe pragnienia i intensywne emocje stanowią częsty problem dla osób uzależnionych. Wyższe ryzyko nawrotu można zaobserwować u osób, które wykazują trudności z opanowaniem tych impulsów oraz niską odporność na pokusy. Może to prowadzić do spontanicznego sięgania po alkohol zarówno w trakcie terapii uzależnień, jak i po jej zakończeniu. Warto pamiętać, że zmiana starych wzorców zachowań jest trudna. Nadmierne spożywanie alkoholu często jest głęboko zakorzenionym nawykiem, który trudno przełamać. Kluczowe jest stopniowe wprowadzanie nowych schematów, mogących pomóc w uniknięciu powrotu do nałogu.
Ekspozycja na środowisko alkoholowe
Kontakt z osobami spożywającymi alkohol lub uczestniczenie w sytuacjach, które sprzyjają piciu często stają się główną przyczyną powrotu do uzależnienia. Ekspozycja na środowisko, w którym alkohol jest powszechny, stanowi znaczący czynnik ryzyka przerwania abstynencji, szczególnie w przypadkach, w których osoba uzależniona nie posiada wystarczającej kontroli nad swoimi impulsami.
Nieefektywna terapia i leczenie
Zdarza się, że podjęta terapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Nawrót choroby alkoholowej może nastąpić w wyniku niewłaściwego dostosowania metod do indywidualnych potrzeb Pacjenta lub braku jego zaangażowania w proces leczenia. Ważne jest, aby w początkowych fazach terapii przyjrzeć się podstawowym problemom, które doprowadziły do wpadnięcia w nałóg. Nierozwiązane problemy z przeszłości mogą zaprzepaścić dotychczasowe postępy w leczeniu prowadząc do nawrotu nałogu.
Nawrót choroby alkoholowej – objawy
Objawy emocjonalne
Jednym z głównych objawów nawrotu choroby alkoholowej są zmiany nastroju. Osoba uzależniona może odczuwać wzrost stresu i frustracji połączone z poczuciem izolacji i beznadziejności. Ważne jest, aby zwrócić uwagę na zmiany w zachowaniu we wczesnym etapie, co może pomóc w zidentyfikowaniu problemu. Nie jest to jednak łatwe, ponieważ osoby wracające do nałogu często unikają rozmowy o swoich emocjach. Uzależniony może odczuwać przytłoczenie objawami nawrotu oraz codziennymi obowiązkami, niejednokrotnie mogą u niej występować myśli samobójcze. Nieradzenie sobie z własnymi emocjami często prowadzi do sięgnięcia po alkohol i przerwania abstynencji.
Objawy fizyczne
Kolejnym symptomem nawrotu choroby alkoholowej są zmiany w apetycie, problemy ze snem oraz wzrost pragnienia napicia się. U osoby uzależnionej można zauważyć objawy głodu alkoholowego, takie jak bóle głowy, drżenie rąk czy problemy z układem pokarmowym. Innymi objawami fizycznymi są zmiany w poziomie energii, zmęczenie oraz problemy z koordynacją.
Objawy behawioralne
Podczas nawrotu nałogu osoba uzależniona niejednokrotnie powraca do starych nawyków związanych ze spożywaniem alkoholu. Zmiany można zauważyć również w relacjach osoby z otoczeniem – chory unika bliskich, z którymi relacje stają się coraz trudniejsze. Po przerwaniu abstynencji mogą wystąpić inne zachowania typowe dla alkoholizmu, takie jak kłamanie na temat ilości spożytego alkoholu czy chowanie dowodów świadczących o nieprzestrzeganiu zasad leczenia. Alarmujące powinny być zachowania w sferze prywatnej i zawodowej, takie jak zaniedbywanie obowiązków, zmiany w nawykach żywieniowych czy nadmierna impulsywność i nerwowość.
Fazy nawrotu choroby alkoholowej
To, ile trwa nawrót choroby alkoholowej może się różnić w zależności od wielu indywidualnych czynników takich jak okoliczności i stopień uzależnienia. Powrót do nałogu jest złożonym procesem, a jego długość i intensywność różnią się w zależności od osoby uzależnionej.
Faza I – Zaprzeczenie
W początkowej fazie osoba zaprzecza istnieniu problemu oraz ignoruje sygnały ostrzegawcze. Jest to próba obrony przed przyznaniem się, że nałóg znów przejmuje kontrolę nad życiem.
Faza II – Unikanie
W drugiej fazie osoba uzależniona nie dopuszcza konfrontacji z problemem, co może się przejawiać unikaniem sytuacji przypominających o nałogu. Próby konfrontacji spotykają się z defensywnością.
Faza III – Kryzys
Kryzys to moment, w którym powrót nałogu zaczyna znacząco wpływać na życie osoby. Napięcie i emocje związane z problemem zaczynają przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu, co może skłonić osobę do szukania ucieczki w alkoholu.
Faza IV – Utrata poczucia sprawczości
W tym momencie osoba przestaje wierzyć, że ma kontrolę nad swoim życiem i nałogiem. Odczuwa bezradność wobec swojej sytuacji i może postrzegać powrót do spożywania alkoholu jako jej rozwiązanie.
Faza V – Dezorientacja
Dezorientacja to stan, w którym osoba traci poczucie jasności, co jest dla niej szkodliwe. Uczucie zagubienia i braku klarowności prowadzi do chaosu i niepewności co do kierunku działania.
Faza VI – Depresja
Głębokie uczucie przytłaczającego przygnębienia i smutku często towarzyszy nawrotowi nałogu. Osoba może doświadczać objawów depresji, takich jak trudności w radzeniu sobie z codziennymi obowiązkami, co może zwiększać skłonność do sięgania po alkohol.
Faza VII – Utrata kontroli
W tym momencie osoba zaczyna tracić kontrolę nad swoim nałogiem. Zdolność do kontrolowania spożycia alkoholu staje się coraz słabsza, skutkując zwiększeniem częstotliwości i ilości picia.
Faza VIII – Uświadomienie braku kontroli
W ostatniej fazie nawrotu do nałogu osoba zaczyna dostrzegać utratę kontroli nad spożywaniem alkoholu. W tym momencie może przyznać, że sytuacja wymknęła się spod kontroli i uznać potrzebę interwencji oraz powrotu do leczenia.
Jak zapobiegać nawrotom?
Sposoby i techniki zarządzania
Strategie i techniki radzenia sobie z pokusami są kluczowe w walce z powrotem do nałogu. Korzystanie ze wsparcia psychologicznego np. terapii poznawczo-behawioralnej może być pomocne w radzeniu sobie z emocjami i stresem. Regularne sesje terapeutyczne, czy uczestnictwo w grupach wsparcia są skutecznymi metodami pomocy w przypadku ryzyka powrotu do nałogu.
Wsparcie otoczenia
Wsparcie społeczne, szczególnie najbliższych, jest bardzo istotne procesie leczenia uzależnień i zapobiegania ich nawrotom. Rodzina i bliscy spełniają ważna rolę w całym procesie, będąc potencjalnym źródłem wsparcia emocjonalnego i pomocy. Nie tylko otwarte rozmowy o problemie z alkoholem, ale również angażowanie się we wspólne aktywności i spędzanie czasu z otoczeniem mogą okazać się bardzo pomocne w dalszym leczeniu. Warto także nawiązywać relacje z osobami mającymi podobne doświadczenia, które mogą oferować motywację i zrozumienie.
Praktyczne rozwiązania
W trakcie leczenia dobrą praktyką jest opracowanie we współpracy ze specjalistą planu zapobiegawczego, który powinien obejmować kontrole zdrowia, spotkania z terapeutą oraz metody, które mogą pomóc w przypadku wystąpienia ryzyka nawrotu. Ważne jest, aby zarówno w trakcie jak i po zakończeniu leczenia monitorować swoje postępy oraz dostosowywać plan w zależności od zaistniałych potrzeb. Sesje terapeutyczne oraz grupy wsparcia są źródłem wielu narzędzi i technik radzenia sobie z przeszkodami na drodze do trzeźwości.
Powrót do picia po wielu latach abstynencji
Osoby, które pozostawały w trzeźwości przez długi czas, mogą odczuwać silniejsze pragnienie spożycia alkoholu. Powrót do picia po wielu latach abstynencji może wiązać się z dużym ryzykiem problemów zdrowotnych, w tym powrotu do nałogu, objawów fizycznych i emocjonalnych oraz utraty kontroli nad życiem.
Jeśli jesteś abstynentem i po długim okresie trzeźwości odczuwasz pragnienie alkoholu, nie zwlekaj i zgłoś się po profesjonalną pomoc. Warto skontaktować się z terapeutą, specjalistą ds. uzależnień lub grupą wsparcia, która pomoże Ci poradzić sobie z tym wyzwaniem. Nasz Gabinet oferuje profesjonalne leczenie alkoholizmu, zapewniając wsparcie i skuteczne terapie dostosowane do potrzeb każdego Pacjenta. Dzięki naszemu doświadczeniu i nowoczesnym metodom, pomagamy odzyskać kontrolę nad życiem i uwolnić się od uzależnień. Pamiętaj, że szukanie pomocy nie jest oznaką słabości, lecz siły – decyzja o powrocie do terapii może być kluczowa dla utrzymania zdrowia i trzeźwości.
Poznaj nasze inne wpisy:
